Doğu Sorunu ve Osmanlı - İngiliz İlişkileri

Necla Geyikdağı, Osmanlı-İngiliz ilişkileri üzerinden 19. yüzyılda ortaya çıkan Doğu sorununu inceliyor. Esas olarak yabancı kaynaklara dayanan eser, Batılıların gözünden Türkler hakkında yapılan değerlendirmelere yer veriyor, Türk düşmanlığının Aydınlanma yazarları Voltaire, Diderot gibi yazarlara dahi sirayet ettiğini ortaya koyuyor.

1838’de imzalanan Ticaret Antlaşması İngilizlere Osmanlı ekonomisi içerisinde büyük avantajlar sağlarken Osmanlı Devleti’ni de büyük bir ekonomik ve siyasi buhrana götürmüştü. Tanzimat ve Islahat Fermanı gibi reformcu hareketler de bu süreci durdurmaya yetmemişti.

Osmanlı Devleti bu buhranı önlemek amacıyla başını İngilizlerin çektiği emperyalist devletlere daha fazla imtiyaz verme yoluna gitti. Bu da Osmanlı Devleti’ni adım adım çöküşe sürükledi.

Kitapta anlatılanlar günümüz açısından da önemli dersler içeriyor.

"Bağımsızlığını Osmanlı'ya karşı kaybeden çeşitli ulusların uzun yıllar, hatta asırlar boyunca Osmanlı'ya ve Türk'e düşmanca duygular beslemesi bir ölçüde anlaşılabilir.

Fakat bu olumsuzluklarıyaşamamış olan Batı Avrupalıların Türklüğe onlardan daha da çok düşman olmalarının nedenlerini anlamak güç."

(Necla Geyikdağı)